Het verantwoordingsorgaan (VO) heeft de bevoegdheid een oordeel te geven over het handelen van het bestuur, over het door het bestuur gevoerde beleid en de beleidskeuzes voor de toekomst. Bij de beoordeling is doorslaggevend of er van een evenwichtige belangenafweging sprake was. Het verantwoordingsorgaan bestaat uit zes leden.

Samenstelling

De Wet toekomst pensioenen (Wtp) is begin 2023 ook door de Eerste Kamer aangenomen. Het VO heeft vooruitlopend hierop in 2022 al diverse kennissessies en seminars bijgewoond om zicht te hebben op de consequenties van de Wtp. Tevens gaat het VO onder externe begeleiding zich verder verdiepen in de betekenis hiervan: wat is de rol en de verantwoordelijkheid van het VO, in welke fase van het traject van besluitvorming wordt inbreng van het VO gevraagd en welke aspecten zijn in dat kader voor het VO belangrijk.

Het oordeel van het VO is gebaseerd op de argumentatie verwoord in de (voorgenomen) besluiten, op conclusies die het VO trekt uit het overleg met het (dagelijks) bestuur, de operationeel bestuurders en ook de Raad van Toezicht. Verder vormt het VO zijn oordeel door bestudering van alle relevante fondsdocumenten en periodieke rapportages alsmede het (concept) bestuursverslag en de jaarrekening. Om te komen tot een gedegen oordeel maakt het VO gebruik van een in 2021 ontwikkeld toetsingskader.

De in 2022 genomen bestuursbesluiten zijn door het VO als evenwichtig beoordeeld, maar voor het VO is het van belang vooraf meer zicht te krijgen op de manier waarop het bestuur veelal een keuze maakt tussen diverse opties en scenario’s en welke kaders als uitgangspunt worden gehanteerd om beargumenteerd tot de uiteindelijke keuze te komen. Een aan de hand hiervan uitlegbare keuze kan in voorkomende gevallen de acceptatie bij de (gewezen) deelnemers bevorderen zelfs wanneer deze liever een ander besluit hadden gezien. Een dergelijk kader helpt bij de beoordeling van de evenwichtigheid van het desbetreffende besluit. De informatie die het VO van het bestuur bij adviesaanvragen ontvangt dient het VO inzicht te geven in de door het bestuur gemaakt afwegingen. Op aandringen van het VO ontving het VO gedurende 2022 naast een voorlegger waarin de adviesaanvraag wordt geduid ook het beslisdocument waarin de door het bestuur te maken afwegingen zijn verwoord. Het VO pleit ervoor om deze handelswijze te continueren.

Aanbeveling

• Ontwikkel een kader dat bij de besluitvorming gebruikt kan worden om de afweging van de evenwichtigheid beargumenteerd en gedocumenteerd te onderbouwen. Benoem hierbij vooraf de criteria voor de belangenafweging. Criteria kunnen ook gerangschikt worden naar mate van prioriteit.
• Voorzie adviesaanvragen aan het VO standaard van het in het bestuur behandelde beslisdocument, inclusief eventuele bijlagen. Let hierbij erop dat de informatie ook specifiek genoeg is om de mogelijke informatieachterstand van het VO t.o.v. andere fondsorganen te overbruggen.

Samenvattend oordeel

Het oordeel van het VO is positief. Belangrijke elementen die dat oordeel bepalen zijn:

• Het bestuur is proactief in het nemen van initiatieven ter voorbereiding van de invoering van de Wtp. Daarbij is het wel afhankelijk van besluitvorming door de Sociale Partners.
• De governance is op orde, onder meer door het beleid inzake succession planning. Ontstane vacatures worden op een goede wijze ingevuld. De sleutelfuncties zijn adequaat ingeregeld en functioneren goed. Ook is een vertrouwenspersoon aangesteld. 
• Op het vlak van ESG werden verdere stappen gezet. Nadat het bestuur in 2021 het duurzaamheidsbeleid vaststelde, is gestart met het implementeren van beheersmaatregelen.
• Het bestuur heeft adequaat gereageerd op het voornemen van DSM om alle pensioenactiviteiten te herijken en anders te organiseren. Vanwege het risico dat DSM Pension Services niet beschikbaar zou zijn geweest voor de uitvoering van de regeling werkte het bestuur een alternatief plan uit. 
• Het toenemend belang van Informatietechnologie bij de uitvoering van de pensioenregeling heeft het bestuur doen besluiten om een bestuurslid te benoemen in de rol van IT-coördinator. Met het instellen van deze IT-coördinator is het bestuur nog beter in staat om invulling te geven aan de bestuurlijke verantwoordelijkheid op het vlak van IT-beleid en IT-security.

Speerpunten van het VO in 2023

Het VO heeft voor het komend jaar de volgende speerpunten geformuleerd:

De Wet toekomst pensioenen
Het VO wenst vinger aan de pols te houden over alle relevante aspecten van de Wtp, temeer daar het VO uiteindelijk, naar verwachting eind 2023, een oordeel zal worden gevraagd over de evenwichtigheid van de gekozen invulling. Ook de ontwikkelingen rondom DPS en daarmee de continuïteit van de uitvoering speelt hierbij een rol.

Het IT-beleid
De concrete aanpassingen, zoals vastgelegd in de IT-strategie, die leiden tot het verder bestuurlijk “in control” komen en de effectiviteit van de genomen maatregelen. Daarnaast hecht het VO bijzonder belang aan de resultaten van het project Datakwaliteit en de mogelijk noodzakelijke verbeterstappen om goed voorbereid te zijn op de overgang naar het nieuwe pensioencontract. 

Maatschappelijk verantwoord beleggen
Het VO beoordeelt in hoeverre SPF een eigen koers gaat varen dan wel aansluit bij ontwikkelingen bij de werkgever SABIC. Een ander belangrijk aandachtspunt is de impact van het beleid: in hoeverre zijn eventuele meerkosten voor MVB-beleid te verantwoorden? 

Evenwichtige besluiten
De wijze van onderbouwing van de evenwichtigheid van bestuursbesluiten blijft een belangrijk punt van aandacht. Voor de beoordeling van de evenwichtigheid van de transitieplannen, zal het VO criteria opstellen en die met het bestuur tijdig afstemmen zodat daar in de besluitvormingsfase al rekening mee gehouden kan worden.

Verder zal het VO op basis van de Jaaragenda onderwerpen inplannen en zal het DB verzocht worden daarop in te gaan in het periodieke overleg. De volledige tekst van het oordeel van het VO en de reactie van het bestuur van SPF daarop is te vinden in het jaarverslag van SPF (PDF).