Het jaar 2024 werd gekenmerkt door positieve beleggingsresultaten, ondanks toenemende geopolitieke risico’s. Voor 2025 is het belangrijk om te zien hoe en of deze risico’s zich zullen gaan uitbreiden, bijvoorbeeld de situatie in het Midden-Oosten. Donald Trump is in januari 2025 aangesteld als president van de Verenigde Staten. Hij heeft in de vooruit al diverse plannen gelanceerd, waaronder een verlaging van de belastingen. Hierdoor is de vrees dat het Amerikaanse begrotingstekort waarschijnlijk groot zal blijven, waardoor de staatsschuld verder zal oplopen. Ook dreigt Trump met importheffingen voor goederen uit diverse landen, waardoor handelsconflicten mogelijk toenemen. Op basis van de aankondiging van zijn plannen liep de inflatie in de Verenigde Staten eind 2024 al op, waardoor ook de rentes zijn opgelopen. Begin april 2025 werden daadwerkelijk handelstarieven aangekondigd die groter en uitgebreider waren dan verwacht. Als tegenreactie stelden verschillende landen importtarieven in op Amerikaanse goederen. Hiermee escaleert de handelsoorlog en dit zorgde voor een paniekreactie op de financiële markten.
Centrale banken verlaagden in de loop van 2024 de officiële rentes. De verwachtingen hierover voor 2025 zijn gemengd. De Europese centrale bank (ECB) zal de officiële rentes naar verwachting nog verder verlagen, omdat de inflatie in de eurozone af is genomen en de doelstelling van 2% nadert. Ook de economische groei is gematigd in de eurozone, met tussen landen onderlinge grote verschillen. De Amerikaanse centrale bank zal naar verwachting terughoudender zijn met het verlagen van de officiële rentes als gevolg van de oplopende inflatie en de nog steeds sterke economische groei.
Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) verwacht voor 2025 een wereldwijde groei van 3,3%. De Amerikaanse economie presteert volgens het IMF beter dan verwacht, waarbij wel wordt opgemerkt dat er grote onzekerheid is over de gevolgen van de plannen met betrekking tot de verhoging van de invoertarieven. Voor 2025 wordt een groei verwacht van 2,7%. Met betrekking tot de eurozone verwacht het IMF een groei van 1,0% in 2025 en inzake China wordt gewezen op de deflatoire druk en de voortdurende challenges voor wat betreft de interne vraag.
In de wereld zijn er verschillende geopolitieke onzekerheden die financiële gevolgen kunnen hebben. Dat geldt zeker voor de oorlog tussen Oekraïne en Rusland, het conflict in het Midden-Oosten, de spanningen tussen Taiwan en China en de vraag in hoeverre de door Donald Trump eerder aangekondigde maatregelen, zoals het invoeren van importheffingen, in de praktijk zullen uitwerken. Niet alleen de humanitaire gevolgen, maar ook de potentiële economische gevolgen leiden tot zorgen bij het pensioenfonds. Escalatie van dergelijke conflicten, zoals in Oekraïne en het Midden-Oosten, kan op verschillende manieren negatief uitpakken voor de economie. In geval van een groot conflict kunnen allerlei beleggingen worden geraakt. Het voldoende spreiden van het belegd vermogen (diversificatie) heeft daarom verhoogd de aandacht van het fonds.
De dekkingsgraad liet over de eerste maanden van 2025 een lichte stijging zien met name door de rentestijging. De dekkingsgraad kwam eind maart uit op 120,9% en de beleidsdekkingsgraad op 120,0%. Op 2 april 2025, door Donald Trump Liberation Day genoemd, werden de financiële markten verrast door de omvang en reikwijdte van de al eerder aangekondigde importtarieven. De bekendmaking leidde wereldwijd tot scherpe dalingen op de aandelenbeurzen, met als gevolg een dalende dekkingsgraad. Eind april bedroeg de dekkingsgraad 118,8%.
Begin 2025 hebben Sociale Partners na overleg met het bestuur besloten om in het Transitieplan als transitiedatum 1 januari 2027 op te nemen. De redenen voor dit uitstel zijn divers:
Op basis van het concept Transitieplan – dat Sociale Partners met het bestuur hebben gedeeld – heeft het bestuur al een groot aantal principebesluiten genomen over de inhoud van de nieuwe pensioenregeling. Dat betekent dat het bestuur na oplevering van het definitieve Transitieplan het Implementatieplan en Communicatieplan kan schrijven.
Het bestuur heeft eind 2024 het dossier Datakwaliteit voor partiële toetsing ingediend bij DNB. Omdat SPF al in 2021 is gestart met het beoordelen van de datakwaliteit van de pensioenadministratie, kon het bij de start geen gebruik maken van het Kader datakwaliteit van de Pensioenfederatie en zijn niet alle stappen uit dat kader exact gevolgd. Dit was voor DNB aanleiding om SPF te verzoeken deze stappen alsnog te doorlopen. SPF verwacht de partiële toetsing medio 2025 te kunnen hervatten. Daarnaast heeft het bestuur besloten om het dossier risicohouding ook in te dienen voor partiële toetsing bij DNB.
Wet herziening bedrag ineens
Het wetsvoorstel is op 8 oktober 2024 aangenomen door de Tweede Kamer en is thans nog in behandeling bij de Eerste Kamer. Daar is veel discussie over de uitvoerbaarheid van de wet. Dit heeft ertoe geleid dat de Minister een vooronderzoek heeft laten verrichten door Nibud naar een tool voor bedrag ineens. Tevens is de ingangsdatum uitgesteld naar 1 juli 2026. Vanuit een aantal fracties is aangegeven dat uitstel moet worden overwogen tot de Wtp-transitie is afgerond. Het bestuur zal de verdere ontwikkelingen blijven volgen en er zorg voor dragen dat het fonds daarvoor gereed is op het moment dat de wet van kracht wordt.
Wetsvoorstel verlenging transitieperiode toekomst pensioenen
In de Tweede Kamer wordt op het moment van schrijven het wetsvoorstel Verlenging transitieperiode toekomst pensioenen behandeld. Dit wetsvoorstel voorziet onder andere in de verschuiving van de deadline voor de transitie van 1 januari 2027 naar 1 januari 2028. Bij dit wetsvoorstel is een amendement ingediend door Agnes Joseph e.a. waarmee of een referendum of de reguliere bezwaarmogelijkheid bij waardeoverdracht wordt ingevoerd voor het “invaren” in het nieuwe stelsel. Als dit amendement wordt aangenomen kan dit grote gevolgen hebben voor de beoogde Wtp-transitie. Om die reden is ook een advies aan de Raad van State gevraagd over dit amendement.
Wetsvoorstel toezeggingen pensioenonderwerpen
Met dit wetsvoorstel, dat naar verwachting in de eerste helft van 2025 zal worden ingediend zullen wijzigingen die door de Minister zijn toegezegd (uniformering kindbegrip, vrijwillige voortzetting wezenpensioen) in het kader van de parlementaire behandeling worden doorgevoerd en zullen ook een aantal technische wijzigingen plaatsvinden.
De verordening digital operational resilience for the financial sector- DORA
Met deze verordening worden minimumvereisten voor digitale weerbaarheid voor financiële instellingen geharmoniseerd en regels gesteld om de digitale risico’s bij uitbestedingspartijen beter te beheersen. DORA is van kracht sinds 17 januari 2025. Aangezien de definitieve wetsteksten pas in december 2024 werden opgeleverd hebben pensioenfondsen de tijd en ruimte om in het eerste half jaar van 2025 de implementatie van DORA af te ronden.
Het duurzaamheidsbeleid maakt inmiddels een vast onderdeel uit van de bestuursagenda. In 2025 zal het bestuur verdere stappen zetten op het vlak van duurzaamheid en ESG. O.a. de volgende onderwerpen staan voor 2025 gepland:
In 2025 zal het bestuur een start maken met het herzien van het strategisch communicatiebeleid, mede in het licht van de overgang naar het nieuwe pensioencontract.
De veranderingen waar SPF voor staat zijn omvangrijk en divers van aard. Deels betreft het ontwikkelingen rondom pensioenen zoals de Wet toekomst pensioenen, de intensivering van communicatie naar deelnemers, het stijgende kostenniveau en de ontwikkelingen in de pensioenmarkt. Deels gaat het ook om geopolitieke veranderingen en de ontwikkelingen bij de werkgever: de deelnemers van SPF zijn werkzaam in de petrochemische industrie, een bedrijfstak die in Europa onder druk staat vanwege hoge energielasten en toegenomen regeldruk.
Eind 2025 start SPF met het in kaart brengen van mogelijke scenario’s voor de toekomst. Onderdeel daarvan is ook het uitvoeren van een SWOT-analyse.